Fixatie Disparatie

‘Kijk nou eens goed, Femke! Een zin die Femke meer stress oplevert dan het beoogde effect van de leerkracht of ouder die het zegt. Femke maakt veel fouten in haar werk en de leerkracht eist dat Femke beter kijkt en het dan opnieuw doet. Alsof het al kant-en-klaar is dat Femke niet goed heeft gekeken of slordige werkhouding heeft. En Femke doet het, want de leerkracht zal het wel weten. Zij kijkt opnieuw, zij tuurt en staart naar de tekens in haar boek. Maar die blijven hetzelfde als daarnet. Wat bedoelt de leerkracht toch? Zij ziet wat zij ziet; meer kan zij er niet van maken en raakt gestresst. Dat mag ze natuurlijk niet aan de leerkracht of ouder laten zien en raakt innerlijk met zichzelf in conflict. Ik zal wel dom zijn, ik kan het niet. Ik moet nog beter mijn best doen want anders zijn zij terleurgesteld in mij met als gevolg slecht zelfbeeld en faalangst.

Vecht-Vlucht-systeem

‘Lees toch eens wat er staat!’ zegt de leerkracht. Femke wordt onzeker. Dit is al de zoveelste keer dat haar wordt aangeraden om beter te kijken. Femke haar `Vecht-Vlucht-Systeem` wordt ingeschakeld: er komt adrenaline vrij in haar lichaam om te vechten of te vluchten. Door de adrenaline wordt haar bloed naar de lange spieren in haar armen (vechten) en benen (vluchten) gestuurd. Doordat het bloed op zo’n moment nodig is voor de lange spieren, wordt het weggehaald bij de kleine spieren, waaronder de kleine oogspieren. Het gevolg is dat Femke stress op haar ogen krijgt en in plaats van beter, juist slechter gaat zien. De angst zit er goed in. Steeds als zij een nieuwe taak krijgt, voelt Jasper zich zenuwachtiger worden en er ontstaat faalangst.

Visuele disfunctie van de ogen

Zowel Femke als de leerkracht/ouders weten niet dat zij leidt aan Fixatie Disparatie, een visuele disfunctie die maakt dat hij de dingen anders ziet dan de meeste mensen. Zowel Femke als haar omgeving gaan er vanuit dat iedereen hetzelfde ziet, maar niets is minder waar.

Kijken doe je met je ogen, maar het `zien` wordt door je hersenen geregeld. Een visuele disfunctie kan de oorzaak zijn van `leerproblemen`. Als dit niet op tijd wordt gediagnosticeerd ontstaan er situaties zoals in bovenstaand voorbeeld en worden de problemen erger en erger. En dat is nu precies wat we graag willen voorkomen. Stress op school is niet nodig. Je hoeft niet te vechten of te vluchten, je moet alleen maar kunnen `zien` wat er staat!

Fixatie Disparatie is een visuele disfunctie die een onjuiste samenwerking van de ogen veroorzaakt. Mensen hebben twee ogen die vanuit een verschillende positie hun werk doen. Ze nemen beide afzonderlijk waar. Wat de ogen afzonderlijk zien, moet samenvloeien tot één beeld, het zogenaamde fixeren.

Ogen moeten samenwerken

Als we ergens naar kijken, moeten beide ogen dus goed samenwerken om tot één beeld te komen. Wanneer deze fixatie niet goed verloopt, spreken we van `disparaat`, oftewel Fixatie Disparatie. De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen dan niet tot één enkel beeld versmelten waardoor het kijken onduidelijk wordt en het `zien` in de hersenen problemen geeft. Fixatie Disparatie kan wazig, bewegend of onduidelijk zicht veroorzaken, maar ook onrustig gedrag.

Het eerste dat opvalt bij kinderen met een visuele disfunctie is dat zij lezen en of schrijven vaak niet leuk vinden. Lezen maar ook schrijven kost ze moeite. Ze zien soms maar 3 letters tegelijk en missen daardoor het hele woordbeeld, waardoor ze gewoon niet sneller kunnen lezen en buiten de lijntjes schrijven. Het blijven dan spellende of hakkelende lezers en "slordige" schrijvers die niet weten hoe ze hun lees- en schrijftechniek kunnen verbeteren.

Ook zijn er kinderen die de cijfers en letters wazig, dubbel of dansend zien. Bij het extra concentreren en focussen, vloeien zinnen in elkaar over als een zwarte streep, waardoor ze nog meer fouten maken bij de verwerking van de inhoud.

Wazig zien

Alleen met overmatige inspanning zien zij een scherp of stilstaand beeld. In de ochtend, als ze nog fris zijn, gaat het schoolwerk nog wel, maar dat houdt op als de dag vordert. De leerkracht/ouder beschouwt dit doorgaans, mede door onwetendheid, als een concentratieprobleem. De kinderen waar het om gaat, krijgen vaak hoofdpijn, en doen gewoon niet meer mee met de les. Een andere bijkomstigheid kan zijn dat de kinderen een onrustige werkhouding gaan vertonen bijvoorbeeld de neiging hebben om op te staan of overmatig te bewegen op hun stoel.

Het zijn de kinderen van wie deze achterstand niet verwacht werd. Ouders en leerkrachten zijn verbaasd en vaak wordt er onmiddellijk aan dyslexie gedacht. En ja, de verschijnselen die horen bij dyslexie zijn overlappend. Het verschil is echter dat dyslexie niet te behandelen is, en een visuele disfunctie wel! Het is dan ook zo belangrijk dat een diagnose zo vroeg mogelijk wordt gesteld. Met voorkeur in voor groep 3 zodat het taalcentrum nog niet volledig ontwikkelt is. Bij de ernstigere gevallen vertonen de kinderen vanaf jongs af aan een "houtigere" motoriek ofwel een motorische ontwikkelingsachterstand welke bij een kinderfysiotherapeut of ergotherapeut behandeld kan worden. Het is dan ook van het grootste belang dat er breder naar het kind wordt gekeken in plaats van "schrijf"- of leesproblemen.

Fixatie disparatie is een probleem van de oogsamenwerking, die grote gevolgen kan hebben voor het functioneren van het werk, school, in het verkeer en bij het sporten. Eigenlijk speelt het een rol bij alle dagelijkse activiteiten, omdat 80% van de informatie die ons bereikt via de ogen gaat.

Ik ben een FON gecertificeerd Visuele screener en mag daarbij ook trajectbegeleiding geven indien er sprake is van fixatie disparatie                                                            .

Door het invullen van de inventarisatie vragenlijst FON en Visual Screening in mijn praktijk kan er worden geinventariseerd of er sprake is van een correcte oogsamenwerking . Indien dit zo is kan ik meteen met uw kind het programma van Beeld & Brein of Ik leer anders starten. Indien er een indicatie is dat dit niet het geval is zal ik u eerst doorverwijzen naar een Functioneel Optemetrist die aangesloten is bij de Stichting van het FON. 

Onderzoek naar Fixatie Disparatie 

Een Functioneel Optometrist start met het onderzoek naar de gezondheid van de ogen. Indien er sprake is van een pathologisch probleem dan wordt het kind doorverwezen naar de oogarts. Zijn de ogen gezond dan volgt het meten van de ogen. Bij de meting wordt de gezichtsscherpte (het vermogen om scherp te zien) en de kwaliteit van de samenwerking van de ogen beoordeeld en een diagnose gesteld. In samenspraak met ouders wordt er een oplossing aangedragen. Vervolgens kan de visuele training ofwel het programma bij Kidspower.pro worden opgestart.

Je kind heeft nu de meest positieve randvoorwaarden voor correcte informatieverwerking.Je kind zal in staat zijn de aangedragen informatie op de juiste manier te kunnen verwerken met als gevolg positieve mindset & zelfbeeld, verbeterde schoolresultaten en een toekomst welke bij het intellect van uw kind past.

Heb ik of heeft mijn kind mogelijk fixatie disparatie?

Als je ergens naar kijkt moeten beide ogen naar hetzelfde punt kijken. Wanneer dit niet goed gebeurt, fixeer je (kijken) disparaat (niet goed). De hersenen kunnen de beelden van de beide ogen niet tot één enkel beeld versmelten waardoor het zien onduidelijk wordt. Dit kan wazig zicht of onrustig gedrag veroorzaken.

Fixatie disparatie is een probleem van de oogsamenwerking, die grote gevolgen kan hebben voor het functioneren van het werk, school, in het verkeer en bij het sporten. Eigenlijk speelt het een rol bij alle dagelijkse activiteiten, omdat 80% van de informatie die ons bereikt via de ogen gaat.

Om een indruk te geven hoe een patiënt met fixatie disparatie teksten ervaart, wordt aan de hand van de onderstaande plaatjes inzicht gegeven.

Het is zeer aannemelijk om te veronderstellen dat een FD-client tijdens een dyslexieonderzoek vaak in eerste instantie als dyslectisch zal worden beschouwd.

TV uitzending over Fixatie disparatie vs dyslexie

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=B0ltKt7jeCk

 

Signalering

Onjuiste samenwerking van de ogen kan worden gesignaleerd bij iemand met de volgende kenmerken:

Klachten algemeen:

• Vermoeidheidsverschijnselen na inspanning
• Hoofdpijn met name boven de wenkbrauwen
• Branderige ogen
• Nekklachten
• Droge ogen
• Lusteloosheid
• Klachten in de sport en/of bij Lichamelijke Opvoeding:
• Balans en evenwicht is verstoord
• Oog-handcoördinatie klopt niet
• Tijdens de balsport kan men niet goed timen en/of inschatten op welke plek in de ruimte een bal aankomt
• Klachten in het onderwijs en/of in de praktijk:
• Slordig handschrift
• Vinger gebruiken tijdens het lezen
• Bij het hardop lezen klink het hakkelig
• Slecht begrijpend lezen (hoe langer de zinslengte hoe moeilijker)
• Op een blanco vel schrijft men niet horizontaal
• De spaties tussen de geschreven woorden zijn onregelmatig
• Het kijken naar een beeldscherm gaat hoofdpijn opleveren
• Zeer beperkt ruimtelijk inzicht van getekende drie dimensionale lichamen op een plat vlak
• Hoofd niet rechthouden tijdens de studie, Een bal niet zien aankomen of uit een andere hoek dan de werkelijkheid

Voorbeeld handschrift kind groep 4 met fixatie disparatie

Fixatie disparatie op school of bij je werk

Functionele Optometrie

De functionele optometrie is een specialisatie binnen de eerstelijnsoogzorg. Deze vorm van oogzorg is erop gericht oplossingen te vinden voor mensen die door een visueel probleem niet goed kunnen functioneren in het dagelijkse leven. Zien moet een automatisch proces zijn dat weinig inspanning kost. Zo kunnen er door een onjuiste oogsamenwerking diverse klachten ontstaan zoals:

• Leer-, schrijf- en leesproblemen in allerlei vormen
• Een slechte concentratie
• Een slechte of verminderde grove en/ of fijne motoriek
• Een slechte oog-handcoördinatie
• Het vermijden van leeswerk
• Hoofdpijn
• Brandende of jeukende ogen
• Gedragsproblemen

Fixatie disparatie en/of dyslexie
De verschijnselen van dyslexie en FD lijken erg op elkaar. Vandaar dat er kinderen zijn die een dyslexieverklaring krijgen, terwijl het eigenlijke probleem FD is. Het grote verschil tussen dyslexie en fixatie disparatie is echter dat fixatie disparatie relatief eenvoudig te behandelen is. Een FD correctiebril en/of visuele training kunnen er in veel gevallen voor zorgen dat kinderen weer mee kunnen komen en niet uitgeput uit de schoolbanken thuis komen.

Goed zien en goed zicht
Goed zien is iets anders dan goed zicht. Voor goed zicht gaat u naar de opticien. Voor niet goed zien, bijv. bij  fixatie disparatie, kunt u terecht bij een bij de FON aangesloten visuele screener en trajectbegeleider.

Een visuele screening laten doen :

Het is aan te raden (preventief) een visuele screening te laten doen is indien er sprake is van:

• Signalering van bovenstaande problematiek
• Het nemen van auto-, motor-,  vrachtwagenrijlessen of vlieglessen
• Het kind alleen op de fiets naar school, sport en vrije tijd bezigheden gaat
• Veel computerwerk/kantoorbaan
• Werken met zware en/of gevaarlijke machines
• Deelname aan het verkeer
• Starten met een nieuwe opleiding/baan
• Een vermoeden van dyslexie, dyscalculie, dyspraxie en/of dysorthografie
• Een whiplash
• Ziekte van Ménière

Screening en begeleiding bij FD

In Nederland zijn veel (para)medici en (onderwijs)professionals in staat om in nauwe samenwerking met de FON oogzorgprofessionals kinderen en volwassenen met FD professionele begeleiding en nazorg te geven. Ook bij Kidspower.pro kan men bij mij terecht voor een voorscreening van de visuele vaardigheden en de aanwezigheid  van de FD.

Het is ook mogelijk om uw personeel/sollicitanten visueel te laten screenen vanuit Veilig werken beleid of Gezond werken beleid.

Traject:

• Visuele screening met behulp van anamneseonderzoek en biopteronderzoek
• Nazorg met behulp van voortgangstrajectkaarten

Visueel onderzoek oefeningen: oogvolgbewegingen, convergentievaardigheden

Biopterscreening

Een bioptorscreening kan geen visuele problemen verergeren, dus een screening mag altijd. Alleen bij jonge kinderen heeft de lettertest mogelijk nog niet veel zin.

Er is een vragenlijst voor volwassenen en kinderen. U kunt deze kostenloos opvragen: Contact 

 

Meer lezen over fixatie disparatie?

- Checklist fixatie disparatie http://www.info-fo.nl/content/index.php/checklist-visuele-problemen
- Wiskundeonderwijs en visuele problemendetectie bij leerlingen

Kubustekeningen en handschrift  van leerlingen met fixatie disparatie in de brugklas van het VO

Voorbeeld 1.

 

Voorbeeld 2.

Wetenschappelijk Onderzoek naar Visuele Disfunctie ;